Zdarza mi się słyszeć od rodziców, że dziecko nie chce słyszeć o wizycie u psychologa, że mówi, że do żadnego psychologa nie pójdzie. Oczywiście jest to sytuacja, która może być wynikiem kilku czynników, ale w tym tekście chcę krótko przyjrzeć się jednemu z nich. Myślę, że jednym z takich czynników jest to, z jakimi reakcjami spotyka się dziecko, gdy sygnalizuje swoje trudności, jakiej narracji na temat ewentualnej wizyty u psychologa/psychoterapeuty czy psychiatry staje się odbiorcą. To bowiem będzie wpływać na to, jak ono samo będzie o tym myśleć. Czy o wizycie u psychologa czy psychiatry będzie myśleć jako o sygnale, że coś z nim jest nie tak, że nie radzi sobie z czymś z czym inni sobie radzą, że normalni ludzie nie chodzą do psychologa, że to oznaka słabości, porażki. Często myślenie o takiej wizycie wywołuje uczucia lęku, wstydu, złości. Jak zatem rozmawiać z dzieckiem czy nastolatkiem o tym, dlaczego warto skorzystać z przestrzeni takiego spotkania, jeśli jako rodzice czujemy, że jest taka potrzeba?

Najczęściej powodem myślenia o wizycie u psychologa jest coś, co niepokoi rodziców w funkcjonowaniu dziecka/nastolatka. Może to być na przykład: obniżony nastrój, niechęć do aktywności, które wcześniej sprawiały radość, wycofanie z relacji z rówieśnikami, objawy somatyczne, zaburzenia snu czy reakcje lękowe. Pierwszym krokiem, który jako rodzic możesz zrobić w rozmowie z dzieckiem to po prostu powiedzieć o niepokojących zmianach, które widzisz w funkcjonowaniu dziecka. Bez oceniania, bez oskarżania, jak oko kamery, które po prostu opisuje to, co widzi. Warto zapytać, czy jest coś, w czym możesz mu pomóc. Pierwsza reakcja dziecka nie musi być taka, jakiej oczekujesz. Na próby nawiązania kontaktu i rozmowy na ten temat dziecko może zareagować złością, oporem, protestem. Choć to może nie być łatwe, ważne, żeby zachować spokój i przyjąć te emocje dziecka. Możesz powiedzieć, że widzisz, że ten temat wywołuje w nim różne emocje, obawy i że to naturalne, że może teraz nie chce o tym rozmawiać, że może to jest dla niego/niej trudne, że możecie wrócić do tej rozmowy później itp. W rozmowie z dzieckiem warto powiedzieć, że w życiu czasami tak jest, że przeżywamy różne trudne, nieprzyjemne dla nas emocje, że niektóre z nich mogą nas niepokoić. Podobnie może być z myślami czy zachowaniami. Czasami mierzymy się z różnymi sytuacjami, doświadczeniami, które są dla nas trudne, czujemy, że nie wiemy, co o nich myśleć, jak je rozumieć, jak sobie z nimi radzić. I że to, co możemy wtedy zrobić, to sięgnąć po pomoc. Nie ma nic złego w proszeniu o pomoc, o wsparcie. I taką pomocą i wsparciem może być właśnie spotkanie z psychologiem czy psychoterapeutą.

Ważne, żeby dziecko mogło usłyszeć, że to spotkanie to jest czas i przetrzeń dla niego/niej. W czasie spotkania może mówić o wszystkim, o czym potrzebuje, o tym, co widzi jako problem, doświadczaną trudność, o tym, co go/ją martwi, niepokoi, złości, co wywołuje trudne do wytrzymania emocje, o tym, co jest dla niego/niej ważne, najbardziej istotne w ostatnim czasie. Dla młodszych dzieci środkiem wyrażania tych ważnych emocji, aktualnych trudności będą podejmowane w czasie spotkania zabawy, aktywności.